źródło:
„Nasze Gniazdo Rowień i Folwarki”
pomysłodawcy Zygmunt Łukaszczyk, Lucjan Buchalik
autor: Olga Muchulec

Koło Gospodyń Wiejskich w Rowniu powstało 3 grudnia 1948 r, przy udziale Samopomocy Chłopskiej. Jego inicjatorką była Adelajda Kamińska, nauczycielka szkoły podstawowej. Pierwszym sekretarzem była Jadwiga Kalisz, a skarbniczką Hildegarda Hyła.

Koło organizowało kursy kroju i szycia, gotowania i higieny szkolnej, rozpowszechniano czytelnictwo we wsi. Pani Adela, kierując kołem przez najbliższe osiem lat, robiła wszystko, by ułatwić życie kobietom. Z wielkim wysiłkiem gromadziła garnki i talerze na duże wesela, a co dopiero powiedzieć o pralkach, które nas, wiejskie kobiety, uwolniły nareszcie od mozolnego prania na rompli.

Od marca 1956 do lutego 1964 r. szefowała kołu Augustyna Motykowa zwana popularnie „Gustelką” (Adelajda Kamieńska została jej zastępczynią, sekretarzem Ruta Musioł, skarbniczką Maria Szewieczek).

Po okresie zastoju w kole, kiedy przewodniczącą była Renata Gamoń, od marca 1967 r. działalność KGW rozkwitła na nowo, dzięki szefowej Anieli  Piesze, jej zastępczyni Anieli Szewieczek, sekretarz Krystynie Wilem  i skarbniczce Marii Szewieczek.

Aniela  Piecha zaszczyt zorganizować jubileusz 25-lecia KGW, który odbył się 9 czerwca 1974 r. Było wielu gości . SKR Rowień reprezentował prezes Konstanty Pawlas, było koło gospodyń z Baranowic (Stefania Borska), z Osin (Stanisława Nieszporek) i z Jankowic (Anna Orlik). Przyjechał instruktor wiejskiego gospodarstwa domowego i rolnego Rak, prezes GS-u w Żorach Brunon Przeliorz, naczelnik gminy Baranowice Henryk Marek (nieszczędzący grosza w potrzebie), a także liczni przedstawiciele Ochotniczej Straży Pożarnej, GS i Samopomocy Chłopskiej w Rybniku, GS Samopomocy Chłopskiej w Baranowicach i Banku Spółdzielczego w Żorach. Za aktywną działalność dyplomami i kwiatami zostali uhonorowani członkinie: Adelajda Kamińska, Augustyna Motyka, Hildegarda Hyła, Aniela Szewieczek, Maria Szewieczek, Maria Babilas, Krystyna Ciemięga, Apolonia Jerc, Maria Konsek, Paulina Konsek, Maria Szulik, Aniela Kuczera, Anna Stajer, Marta Szewieczek, Edyta Nowrot, Krystyna Pustelnik, Krystyna Szulc, Waleska Wilem, Łucja Zielonka, Anna Szweda, Maria Konsek, Monika Kaczmarczyk, Hildegarda Marszolik.

Od roku 1977 aż do stanu wojennego przewodniczącą koła była Weronika Konsek (zastępcą Maria Juraszczyk, sekretarzem Lidia Adamczyk). Nowa przewodnicząca pozostawiła po sobie owoce solidnej pracy. Urządziła Dzień Kobiet z występami dzieci przedszkolnymi, przygotowując dla dzieciaków różne niespodzianki. Wprowadziła konkurs pod hasłem: Więcej Warzyw, Owoców i Kwiatów w naszych ogrodach. Organizowała degustacje przetworów konserwowych, rozprowadziła pisklęta  jednodniowe kur, gęsi, kaczki i indyków.

Były w tym czasie zabawy karnawałowe z atrakcjami (czapki, kotyliony loteryjne, wybory królowej balu), a dla dzieci przedszkolnych urządzono choinkę noworoczną i wręczono podarunki. Chore członkinie zawsze mogły liczyć na odwiedziny, z kwiatami i czymś słodkim.  Koło liczyło wówczas 99 pań, które wszytki złożyły się na budowę Pomnika-Szpitala Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie.

Na uroczystym 30-leciu KGW byli przyjaciele i dobrodzieje koła, dziatwa szkolna, grała orkiestra kopalni „Jankowice”, oklaskiwano zespół Rojanki. Dyplomy za aktywną prace otrzymała Weronika Konsek i Lidia Adamczyk, zaś order Matki Polki wręczono Paulinie Konsek.

W grudniu 1982 r. przewodniczącą została Lidia Adamczyk (sekretarzem Weronika Konsek, zastępczynią przewodniczącej Maria Juraszczyk). Aż do lutego 1983 r. niewiele się w kole działo, ze względu na to, że w stanie wojennym wszystkie organizacje zostały zawieszone. Potem koło podjęło pracę – organizowano wycieczki , konkursy dorodnych kwiatów, warzyw i wieńców dożynkowych. Rowiańki brały udział w dożynkach w sąsiednich  wioskach i pochodach pierwszomajowych. W dożynkach w Suszcu nasze panie zajęły II miejsce, za wartości i jakość  korony dożynkowej.

Na dożynki w roku 1983 w Rogoźnej Lidia Adamczyk, Weronika Konsek i Maria Juraszczyk przywdziały odświętne stroje ludowe. Wieniec dożynkowy stał długo na widoku publicznym w Urzędzie Gminy w Żorach. Kadra Wojewódzkiego Ośrodka Postępu Rolniczego w Mikołowie-Paniowach urządziła spotkanie na temat przydomowych ogródków (1984 r.). Pięć  członkiń wzięło udział w konkursie „Więcej warzyw, owoców i kwiatów”: pierwsze miejsce zajęła Urszula Misala z Rownia.

W 1985 r. zorganizowano wycieczki do Łodzi, Lichenia i Warszawy. Był uroczysty Dzień  Kobiet i gminne dożynki w Osinach. W konkursie „Więcej warzyw, owoców i kwiatów”  brało 15 członkiń, nagrodzono trzy: Olgę Machulec, Lidię Adamczyk i Marię Grzybek. W tym też roku zakupiono magiel parowy, który obsługiwała Weronika Konsek.

W 1986 r. pojechaliśmy na wycieczki do Częstochowy, Gidli, Lichtenia (dwa dni) oraz do Kudowy Zdroju, Polanicy Zdroju, Wambierzyc (też 3 dni), do Łańcuta i Leżajska. Na corocznych dożynkach, tym razem w Kleszczowie, zamiast tradycyjnej korony wręczałyśmy tacę pełną owoców i warzyw (dożynkowa korona pojechała na wystawę wojewódzką w Katowicach). Odbyły się trzy pokazy żywienia (uczestniczyło 16 osób), prowadzone przez instruktorkę WOPR p. Elżbietę Szałowską oraz kurs makrami dla 16 osób.

W 1987 r. koło nasze uczestniczyło w dożynkach w Żorach, a na placu szkolnym Liceum Ogólnokształcącym koronę wręczały: Weronika Konsek, Dorota Sobota, Gabriela Szymik.

Kiedy w 1988 r. nową przewodniczącą została Olga Machulec (zastępca Weronika Konsek, sekretarz Aniela Jabłonka, skarbniczka Anna Konsek), w rówieńskiej świetlicy znowu było wesoło i gwarno. Były biesiady i zabawy, tradycyjny Dzień Kobiet i Dzień Matki, wigilijki i wiele innych. Liczba członkiń wzrosła do 103 pań.  Panie uszyły 10 kompletów strojów ludowych na dożynki, które odbyły się 25 września w Rowniu.

Styczeń 1989 rozpoczęłyśmy zabawą karnawałową. W lutym rozpoczął się kurs haftu ręcznego „Richelieu”, prowadzony przez instruktorkę z Boguszowic Renatę Piątek (15 osób).  11 maja byłyśmy w Ogniowym Świecie w Żorach.

40-lecie rówieńskiego koła obchodziliśmy 10 czerwca 1989 r. Najstarszym i najaktywniejszym członkiniom wręczono dyplomy i kwiaty.

W 1992 roku było nas 97. Najstarszą członkinią była Paulina Konsek, najmłodszą Halina Kuczera. Pożegnaliśmy długoletnią członkinię Helenę Niedobecką. 15 września odbyły się dożynki (starosta Alfred Szulik z Rownia, starościna Elfryda Benisz z Folwarek). Dziesięć pań w strojach zaniosło do ołtarza dary ze zbiorów. W tym że roku zaczęłyśmy ćwiczyć pieśni ludowe i regionalne, pod kierunkiem Kazimierza Przeliorza. 12 grudnia byliśmy na I przeglądzie zespołów ludowych w Osinach.

W roku 1993 przewodnicząca koła Olga Machulec wraz z zastępcą Weronik Konsek wzięły udział w zbiórce Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy Jerzego Owsiaka.  Zebraliśmy kwotę 200 000 zł.  Były tego roku i wycieczki do Wrocławia (Panorama Racławicka), do Piekar, Turzy ŚL. Oraz Wiednia.

Rok 1990 rozpoczął się kursem sztucznych kwiatów i hodowli kurcząt. Członkinie wzięły udział w Święcie  Ludowym oraz w 90-leciu ochotniczej Straży Pożarnej w Rowniu.  Nie zabrakło nas na tradycyjnych dożynkach, na które koronę dożynkową z kłosów zboża w formie hostii wykonała Halina Lubszczyk.

Rok 1991 rozpoczęłyśmy zabawą karnawałową, na której przygrywał Kazimierz Przeliorz, w Dniu Kobiet pożegnaliśmy dyrektorkę szkoły Amalię Dzierżęgę, byliśmy z wizytą u najstarszej członkini Waleskę Wilem , która obchodziła 80-te urodziny. We wrześniu odbyły się uroczyste dożynki, na których starostami byli rolnicy: Łucja Klimek z Folwarek i Konstanty Pawlas z Rownia. Do zabawy przygrywała kapela „Kondy” z Gotartowic. A pod koniec roku śpiewaliśmy kolędy i łamaliśmy się opłatkiem, życząc sobie nawzajem dużo zdrowia, radości i dobrej współpracy na następny rok.

Na 45-lecie koła, 11 czerwca 1993, świetlica w Rowniu ledwie pomieściła wszystkich zaproszonych. Zjechali goście z Żor, z wojewódzkich władz kółek rolniczych i sąsiednich kół gospodyń wiejskich. Koło liczyło w jubileuszowym roku 100 członkiń, najstarszą była Paulina Konsek i założycielka koła Amelia Kamińska, mieszkająca w Cieszynie. Z powodu wieku nie mogła na uroczystości przybyć, wysłała jednak życzenia: „Dziś, w dniu Waszego święta, składam życzenia, aby Zarząd KGW mógł jeszcze wiele lat pracować dla dobra społeczeństwa i swoich rodzin. Oby ta trudna praca dała Wam pełne zadowolenie. Tego Wam życzy dawna, dawna  założycielka KGW Rowień”.

Z początkiem roku 1995 pożegnaliśmy członkinię Łucje Zielonkę. Jak co roku odwiedzaliśmy chore członkinie, a Hildegardzie Kowolik wręczyliśmy kwiaty i upominek. We wrześniu zorganizowaliśmy dożynki wiejskie (Eugenia Knapik i Henryk Krupa z Folwarek byli starostami). Koło liczyło w tym roku 94 pań.

W 1997 r. znowu nadeszła smutna wiadomość: zmarła była przewodnicząca Augustyna Motyka (przeżywszy 85 lat) oraz członkini koła i chórzystka , która śpiewała w „Skowronku” i zespole „Jagoda”, Aniela Buchalik (67lat). Potem były pielgrzymki, wycieczki do Kłodzka, Pragi w Góry Stołowe i coroczne dożynki.

W 1997 r. Anka Frycz z doradztwa rolniczego w Mikołowie przeprowadziła szkolenia na temat krzewów, aloesu i hologramu. Byliśmy w Chorzowie na wystawie kwiatów i w kotlinie Kłodzkiej, gdzie oglądaliśmy hodowlę strusi, koni oraz gospodarstwa doświadczalne, zwiedzaliśmy Wambierzyce, Szczytnę, Polanice i Duszniki Zdrój. Na dożynkach mszę św. Odprawił ks. Prob. Antoni Masarczyk i ks. Dziekan Jan Szewczyk. Starostami byli Róża Pawlas z Rownia, Jan Dżyzga z Żor. Korowód przejechał ulicami Rownia i Folwarek, w akademii wystąpiła „Jagoda”, „Osiniaki”, żorskie „Mażoretki” i kapela „Nasi”. W tym też roku pożegnaliśmy Walerkę Wilem, członkinię naszego koła od samego początku (pracowała 49 lat, przeżyła 86).

Na Dzień matki w 1998 r. „Orderem Matki Wsi” odznaczono Różę Pawlas i Hildegardę Pawlas. Na uroczystości 50-lecia koła dostałyśmy dyplomy od WZR-KiOR w Katowicach i moc życzeń: od prezydenta Żor Zygmunta Łukaszczyka, dyrektora  MOK-u Lucjana Buchalika, od delegacji zaprzyjaźnionych kół z Osin, Rogoźnej, Roju i Świerklan  Górnych. Najaktywniejsze członkinie zostały nagrodzone upominkami i kwiatami. Po uroczystości odwiedziliśmy Adelajdę Kamińską, z koszem kwiatów i słodyczy i życzeniami.

Po raz ostatni dożynki odbyły się w drewnianym kościółku w roku 1998. Pojechaliśmy w tym roku do Warszawy: zwiedzaliśmy wystawę zwierząt hodowlanych na Służewcu, ogrody botaniczne Polskiej Akademii Nauk, Wilanów, Łazienki, kościół i grób bł. Jerzego Popiełuszki , a na drugi dzień Stare Miasto i lotnisko na Okęciu.

Styczeń 1999 r. rozpoczęto Dniem Babci i Dziadka w rówieńskiej świetlicy (wystąpiły dzieci i zespół „Jagoda”). Udana zabawa karnawałowa z atrakcjami i niespodziankami pozostanie na długo w pamięci uczestników. Biesiada na wzór górniczej karczmy piwnej bardzo spodobała się uczestnikom. Na zajęcia aerobiku 30 osób (po wakacjach panie nie podjęły ćwiczeń, widać doszły do wniosku, że ich sylwetki są już bliskie ideału!). W  Dzień Matki najstarsze członkinie obdarowano kwiatami.

19 czerwca członkinie koła przygotowywały uroczystość i festyn z okazji poświecenia nowego kościoła pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi  Panny. W sierpniu pojechaliśmy na wycieczkę agroturystyczna na strusią farmę w Rudnicy i do hodowli pstrągów w Jaworzu. We wrześniu odbyły się pierwsze w nowym kościele dożynki, także z udziałem nowego proboszcza ks. Prob. Jana Waliczka (starostami byli Róża i Józef Pawlasowie).

W tymże roku przewodnicząca Olga Machulec zakończyła 12-letnią prace społeczną i przekazała koło nowemu zarządowi w składzie: Weronika Konsek i Irena Golec